Przekonanie niezdecydowanych młodych wyborców może być kluczowe dla wyniku wyborów

Raport "Rozczarowani państwem, zadowoleni z życia. Prezydenckie wybory młodych Polek i Polaków" analizuje badania sondażowe zrealizowane na grupie młodych Polaków, dotyczące m.in. ich preferencji wyborczych i stosunku do wojny na Ukrainie, a także badania jakościowe postaw i motywacji młodych Polaków związanych z udziałem w wyborach prezydenckich. Badania zrealizowane zostały przez Ipsos dla Fundacji Batorego.

W raporcie podkreślono, że w wyborach parlamentarnych w 2023 roku kluczową rolę odegrali młodzi (18–29 lat) i kobiety, których mobilizacja doprowadziła do zmiany rządu. Według publikacji, głosy młodych będą miały też istotny wpływ na wynik nadchodzących wyborów prezydenckich, a także kolejnych wyborów parlamentarnych w 2027 r.

W analizie powołano się m.in. na marcowe badanie More in Common Polska, według którego w grupie najmłodszych wyborców, w wieku 18–24 lat, 39 proc. nie wie, na kogo odda głos w wyborach prezydenckich, a w grupie wyborców w wieku 25–29 lat odsetek niezdecydowanych wynosi 30 proc. Jak podkreślono, mowa o grupie 4,5 mln wyborców, co prawda mniej licznej niż starsze grupy wiekowe, jednak o najsłabiej ugruntowanych opiniach i ocenach politycznych. Dlatego też - zdaniem autorów raportu - zdolność do pozyskania ich głosów może okazać się decydująca dla ostatecznego wyniku.

W raporcie zauważono, że największe poparcie wśród zdecydowanych młodych wyborców ma kandydat Konfederacji Sławomir Mentzen, a następnie kandydat KO Rafał Trzaskowski; poparcie dla kandydatów jest jednak niestabilne, co pokazał niedawny spadek poparcia dla Mentzena. Dodano przy tym, że młode kobiety częściej deklarują sprecyzowane preferencje wyborcze niż młodzi mężczyźni.

W analizie przyjrzano się też temu, jakie problemy kraju młodzi uważają za najważniejsze. Priorytetami są: poprawa jakości opieki zdrowotnej, wzmocnienie bezpieczeństwa Polski, zapewnienie kontroli nad migracją i obniżenie kosztów życia. Jak podkreślono, kwestie często wymieniane w dyskursie publicznym jako szczególnie istotne dla młodych – jak liberalizacja dostępu do legalnej aborcji oraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym – lokują się na liście priorytetów dużo niżej. Młodzi nie uważają też za szczególnie istotne rozliczenia poprzedniej władzy oraz poprawy sytuacji prawnej mniejszości seksualnych.

Największym źródłem niepokoju są dla młodych migracje, podczas gdy dla ogółu badanych najwięcej obaw wzbudza wojna na Ukrainie i agresywna polityka Rosji. Według raportu, młodych rzadziej niepokoi sytuacja międzynarodowa i perspektywa wojny, mają też bardziej krytyczne podejście do wspierania Ukrainy. Najważniejsze są natomiast dla nich sprawy, które postrzegają jako mające największy wpływ na ich codzienne życie – zdrowie (w tym dostęp do opieki zdrowotnej), sytuacja materialna (koszty życia, dostęp do mieszkań) i bezpieczeństwo.

Wśród młodych przeważają ci, którzy uważają, że sprawy w kraju zmierzają w złym kierunku. Dominuje też przekonanie, że nie mogą liczyć na wsparcie państwa i jego instytucji, ale muszą polegać na sobie i swoich najbliższych. Nie przekłada się to jednak na ocenę ich własnej sytuacji. Większość deklaruje bowiem zadowolenie ze swojego życia i poczucie, że Polska jest dobrym miejscem do życia.

Młodzi chcą, by przyszły prezydent był przede wszystkim autentyczny, kompetentny i skupiony na realnych problemach obywateli, zwłaszcza młodego pokolenia. Chcą przełamania dotychczasowego duopolu partyjnego oraz odejścia od biernej i przewidywalnej prezydentury.

Według uczestników badania jakościowego, kluczowe cechy i kompetencje idealnego prezydenta czy prezydentki powinny obejmować: umiejętność reprezentowania kraju z należytym szacunkiem i godnie na arenie międzynarodowej, znajomość języków obcych, zwłaszcza angielskiego, umiejętność sprawowania silnego przywództwa, konsekwencję i autorytet, wysoką kulturę osobistą i rozwinięte zdolności interpersonalne, otwartość, umiejętność słuchania i zrozumienia problemów ludzi w kraju, dbanie o różne grupy społeczne, posiadanie własnego zdania, a w razie potrzeby zdolność przeciwstawienia się własnej partii (najlepszy byłby kandydat bezpartyjny), dobry wygląd i prezencję. W ocenie badanych osoby teraz kandydujące raczej nie spełniają tych oczekiwań.

W raporcie zauważono też, że młodzi ludzie poszukując informacji o życiu publicznym i polityce polegają głównie na internecie, a przede wszystkim na mediach społecznościowych, które są przez nich postrzegane jako bardziej wiarygodne lub przynajmniej łatwiejsze do zweryfikowania znajdujących się w nich treści niż media tradycyjne.(PAP)

kmz/ lm/